Marża narzucana na lekarstwa należy do najwyższych na świecie, przez co przemysł farmaceutyczny przynosi bardzo wymierne zyski. Takim sposobem firmy farmaceutyczne próbują odzyskać pieniądze, które zostały zainwestowane w prace badawczo-rozwojowe oraz w pozwolenia na wypuszczenie nowego leku na rynek. Jednak to nie wszystkie czynniki, wpływające na ogólny koszt medykamentów. Co jeszcze ma wpływ na ceny leków?
Aspekty medyczne, ekonomiczne i środowiskowe ceny
Trzecia część kosztów wchodzących w skład ogólnej ceny leków związana jest z aspektami medycznymi. Istotne tutaj jest wskazanie rejestracyjne, obejmujące dużą lub małą populację. Determinuje ono docelową grupę osób stosujących daną terapię. Wartość leku określana jest uzyskiwanymi aspektami klinicznymi i humanistycznymi, związanymi z zastosowaniem. W skład aspektów medycznych wchodzą także koszty wytworzenia leku, czyli nakłady związane z badaniami nad cząsteczką, produkcją oraz wydatkami administracyjnymi. Ponadto wliczyć tutaj należy ochronę patentową – okres wyłączności rynkowej danego leku. Aspekty ekonomiczne, które również wynoszą jedną trzecią kosztów całościowych, związane są głównie z wielkością firmy farmaceutycznej, jej rodzajem (czy jest badawcza, czy nastawiona na dystrybucję) oraz rentownością. Na ostateczną cenę leków wpływ mają także czynniki środowiskowe i instytucjonalne – priorytety zdrowotne, stany epidemiczne, częstość występowania choroby, maksymalne ceny urzędowe. Tak ustalana jest wyjściowa cena leku. I co dalej?
Poziomy odpłatności
W Polsce istnieją cztery rodzaje odpłatności, które mają wpływ na ostateczną cenę leku nabywanego w aptece. Poszczególne preparaty muszą spełniać określone warunki dotyczące rodzaju i zastosowania, na podstawie których zostają zaliczone do przynajmniej jednego z poziomów refundacji. Dla różnych produktów określa się różne poziomy odpłatności, przede wszystkim ze względu na ich cenę, wskazania terapeutyczne oraz liczbę osób, które chorują na dane schorzenie. Produkt medyczny można otrzymać bezpłatnie do limitu finansowania – pod warunkiem, że skuteczność leku udowodniono w leczeniu kilku konkretnych chorób, między innymi nowotworu złośliwego oraz choroby zakaźnej o szczególnym zagrożeniu epidemicznym dla populacji. Opłata ryczałtowa dotyczy leków, które trzeba stosować dłużej niż 30 dni. Opłata w wysokości 50% limitu finansowania dotyczy produktów medycznych, które trzeba stosować nie dłużej niż 30 dni, natomiast opłata w wysokości 30% limitu finansowania odnosi się do leków, które nie zostały zakwalifikowane do pozostałych grup odpłatności. Ponadto co dwa miesiące ukazują się nowe wykazy leków refundowanych, które dają klientom możliwość kupienia preparatów ze zniżką.