Leki na receptę mogą być zakupione jedyne na podstawie dokumentu wystawionego przez lekarza. Sprzedaż z pominięciem tego kroku przez apteki jest prawnie zakazana. O tym, które leki mogą być dostępne bez recepty, a do zakupu, których recepta jest wymagana, decydują urzędy rejestrujące produkty medyczne.
Dlaczego niektóre leki są dostępne tylko na receptę?
Leki na receptę to wyroby medyczne o silnym działaniu oraz wysokiej zawartości substancji czynnych. Z tego powodu, stosowane nieprawidłowo i w zbyt wysokich dawkach, mogą wywoływać działania niepożądane lub zagrażać zdrowiu i życiu osoby przyjmującej. Takie preparaty są więc wydawane jedynie na zlecenie lekarza, który posiada specjalistyczną wiedzę i jest w stanie zalecić pacjentowi sposób dawkowania, który będzie dla niego bezpieczny. Lekarz przepisując lek bierze pod uwagę nie tylko konkretne schorzenie pacjenta, ale również ogólny stan jego zdrowia oraz choroby towarzyszące. Bez fachowej wiedzy pacjent nie tylko nie byłby w stanie sam sobie pomóc, ale mógłby wręcz zaszkodzić.
Kto decyduje o tym, które leki będą wydawane na receptę?
Każdy preparat, zanim zostanie wprowadzony do sprzedaży w aptekach, przechodzi szczegółowe kontrole. Wniosek o dopuszczenie do obrotu składa się do prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, który weryfikuje go i wydaje raport oceniający dany wyrób. Wraz z pozwoleniem na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego ustalana jest kategoria dostępności leku.
Leki refundowane
Wśród leków wydawanych na receptę jest grupa preparatów refundowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia, czyli takich, które można kupić taniej lub bezpłatnie. Listę leków refundowanych wraz z kwotą finansowania ogłasza Minister Zdrowia. Wyróżnia się cztery stopnie finansowania:
leki z dopłatą pacjenta 30%,
leki z dopłatą pacjenta 50%,
z odpłatnością ryczałtową (3,20 zł),
bezpłatne do wysokości limitu finansowania.