USG (pełna nazwa ultrasonografia) to badanie diagnostyczne polegające na uzyskaniu obrazu badanego narządu ciała przy pomocy fali ultradźwiękowej, którą emituje specjalne urządzenie. W ultrasonografii medycznej wykorzystuje się częstotliwości mieszczące się w zakresie od 2 do 50 MHz. Ultrasonografia wykorzystywana w leczeniu pacjentów ma długą tradycję. Już pierwsze doświadczenia dążące do wykorzystania tej metody w diagnostyce prowadzone były w czasach II wojny światowej i tuż po niej, natomiast szpitale zostały wyposażone w ultrasonografy już w latach 60.i 70. XX wieku.
Co można zbadać?
Metoda ta jest nieinwazyjna, ogólnodostępna, tania i bezpieczna. Za tym ostatnim mogą świadczyć badania USG płodu, któremu poddawana jest kobieta w okresie ciąży. Wykonanie ultrasonografii u kobiet ciężarnych daje obraz ułożenia łożyska, ukazuje rozwój płodu, a nawet jego płeć oraz wiek. Za pomocą ultrasonografii można wykluczyć lub potwierdzić choroby serca oraz narządów wewnętrznych, takich jak wątroba, pęcherzyk żółciowy i drogi żółciowe, nerki, trzustka, śledziona, narządy rodne kobiety – bardzo popularne jest przezpochwowe (endowaginalne) badanie USG sprawdzające stan trzonu macicy i jajników. USG pomaga zdiagnozować torbiele, guzy i inne nieprawidłowości w tarczycy, a także sprawdzić stan żył oraz tętnic, w tym aorty. Badanie USG piersi zalecane jest kobietom przed 35. rokiem życia. Pomaga ono wykryć już małe zmiany nowotworowe a także niezłośliwe guzki i torbiele. U małych dzieci można badaniu USG poddać mózg, poprzez niezrośnięte ciemiączko.
Czy jest szkodliwe?
Podkreśla się niską szkodliwość tego badania. Można się mu poddawać tak często jak to jest konieczne, bez obaw o skutki uboczne.
Jak się przygotować do badania?
W zależności od tego, jaki narząd będzie badany. Przed najczęstszym badaniem wykorzystującym ultrasonograf - USG jamy brzusznej najlepiej dzień przed badaniem jest zażyć środek przeczyszczający (Duphalac), lub nie zjeść kolacji dnia poprzedniego i zjawić się w gabinecie na czczo. Lekarze zalecają także na dzień lub dwa przed wizytą zażywać preparaty przeciwko wzdęciom (np. Esputicon), które pomagają usunąć nadmiar gazów z jelit. Wtedy obraz podczas przeprowadzania badania będzie dokładniejszy.
Jeśli badanie obejmuje pęcherz moczowy pacjenci powinni powstrzymać się od oddawania moczu i na badanie przyjść z pełnym pęcherzem. O zaleceniach dotyczących przygotowania się do badania powinien poinformować pacjenta lekarz kierujący go na taka diagnostykę.
Jak wygląda badanie?
Konieczne jest zdjęcie odpowiedniej części garderoby, by odsłonić miejsce badane. Lekarz nałoży niewielką ilość żelu na miejsce i przyłoży głowicę aparatu. Teraz powinniśmy się dostosować do jego poleceń (np. nabrać w płuca powietrza i przez chwilę wstrzymać oddech). Po zakończeniu badania lekarz wykonuje opis, gdzie diagnozuje stan badanego narządu. Z wynikiem powinniśmy się udać do lekarza prowadzącego, by zalecił stosowaną kurację. Badanie jest całkowicie bezbolesne i nie trwa długo.
Kto wykonuje badanie, gdzie i ile kosztuje?
Najczęściej badanie wykonuje lekarz radiolog, ale także przeprowadzają go kardiolodzy, ginekolodzy, ortopedzi, w zależności od specyfiki badania. Badanie wykonuje się w prywatnych gabinetach oraz placówkach ZOZ, szpitalach. Cena waha się w granicach od 30 do 150 zł, w zależności od typu badania oraz użytej aparatury.
RTG
Co to jest?
Wynalezienie promieniowania X przez Roentgena w 1895 zapoczątkowało nową erę w dziedzinie medycyny. Odtąd minęło wiele czasu a prześwietlenia są wciąż jednym z najpopularniejszych badań diagnostycznych. Badanie stosowane w diagnostyce układu kostnego. Wykorzystuje promienie rentgenowskie, które są pochłaniane przez różne tkanki ciała ludzkiego. Kość wykazuje większą absorpcję promieni niż jej okoliczne tkanki miękkie. Dzięki temu widoczna jest na zdjęciu rentgenowskim jako miejsce o kolorze białym.
Co można badać?
Dzięki temu badaniu możliwe jest stwierdzenie zmian pourazowych t.j. złamania, odpryśnięcia, pęknięcia kości zarówno kończyn dolnych jak i górnych, żeber, zobrazowanie stanu uzębienia (na zdjęciu rentgenowskim widoczne są także korzenie zęba, lub zęby tkwiące w dziąśle), stan twarzoczaszki, co jest istotne w diagnostyce chorób zatok czołowych i przynosowych. Stosuje się także wykrycia nieprawidłowości w budowie kręgosłupa. Bardzo powszechnym badaniem jest RTG klatki piersiowej. Pozwala ono wykluczyć zmiany w obrazie płuc.
Czy jest szkodliwe?
Badanie RTG jest szkodliwe dla zdrowia, gdyż 99% promieni pochłania organizm pacjenta. Powinno być więc ono ograniczone do minimum. Uważa się, że powinno być przeprowadzane nie częściej niż raz do roku. Specjalne obostrzenia dotyczą małych dzieci.
Jak się przygotować do badania?
Badanie to nie wymaga wcześniejszych przygotowań.
Jak wygląda badanie?
Po wejściu do pracowni RTG powinniśmy zdjąć biżuterię oraz części garderoby z metalowymi częściami. Następnie postępujemy zgodnie ze wskazówkami osoby przeprowadzającej badanie. Może się okazać konieczne nałożenie specjalnego fartucha chroniącego przed napromieniowaniem innych części ciała, które nie podlegają badaniu. Tak jest w przypadku zdjęcia rentgenowskiego kości twarzoczaszki. Zostaniemy także poproszeni o zamknięcie oczu. Podczas rentgenu klatki piersiowej pacjent zostanie poproszony o uniesienie rąk do góry oraz nabranie powietrza w płuca i chwilowe wstrzymanie oddechu. Badanie trwa dosłownie kilka minut, jest całkowicie bezbolesne. Zdjęcie rentgenowskie najczęściej możemy odebrać po kilku godzinach, bądź na drugi dzień wraz z opisem sporządzonym przez osobę posiadająca do tego kompetencje.
Kto wykonuje badanie, gdzie i ile kosztuje?
Badanie wykonuje się w zasadzie we wszystkich placówkach ZOZ, które posiadają wymaganą aparaturę. Zdjęcie RTG zęba można wykonać w przystosowanym do tego gabinecie dentystycznym. Przeprowadza je doświadczona pielęgniarka, diagnozy po zapoznaniu się ze zdjęciem RTG wraz z opisem, dokonuje lekarz danej specjalizacji, ortopeda, ortodonta, pulmonolog.
ostatnia zmiana: 25.07.2022 09:45:04
